موگرینی: نجات برجام محتمل است، اما ضمانتی در کار نیست

اروپائیان در همین حال برای بدست آوردن این معافیت‌ها ناگزیر باید رضایت آمریکا را جلب کنند و رضایت آمریکا به کسب محدود ساختن برنامه ی موشکی ایران و پایان دادن به دخالت‌های منطقه‌ای این کشور مشروط شده‌ است.

• وزیر امور خارجه ی جمهوری اسلامی در دیدار با مقامات سه کشور اروپایی بر تضمین ادامه ی برجام تاکید کرده است، اروپائی ها اما می گویند هر چند خوش بین هستند، اما تصمینی در کار نیست ...

جمهوری اسلامی ایران و سه کشور اروپائی امضاء کننده ی برجام سه شنبه شب ١۵ ماه مه در بروکسل با تعهد به جستجوی راه‌های ممکن برای پایدار نگاه داشتن برجام بر پایبندی خود به آن تاکید کردند. محمد جواد ظریف، که در ادامه ی دوره سفر خود به کشورهای امضاء کننده ی توافق اتمی وین، پس از پکن و مسکو به بروکسل آمده بود، با همتایان فرانسوی، آلمانی و انگلیسی خود در این شهر دیدار و گفتگو کرد. او در پایان گفتگوهای خود با وزرای امور خارجه ی سه کشور عضو اتحادیه ی اروپا و رئیس دیپلماسی این اتحادیه، فدریکو موگرینی، گفت «بسیاری چیزها به آنچه ما بتوانیم در هفته‌های آینده انجام دهیم، بستگی دارد». ایران و طرفین اروپائی برجام در باره ی پیگیری همکاری‌ها برای «یافتن راه حل‌های لازم در جهت ادامه ی اجرای برجام» به یک «توافق اصولی» دست یافتند.

به گزارش رادیو فرانسه، وزیر امور خارجه ی ایران که برای کسب «تضمین‌های سه کشور متعهد در برجام» در تامین تسهیلات اقتصادی اعطاء شده به ایران، به بروکسل آمده بود، با وعده ی «تلاش در جهت یافتن راه حل‌های ممکن به این منظور» به کشور خود باز می‌گردد. او در پایان دیدارهای خود از نتیجه ی گفتگوها ابراز خرسندی کرد و گفت «ما روندی را آغاز کرده‌ایم و نتیجه ی آن» به دستاوردهای آینده بستگی دارد. محمد جواد ظریف اظهار امیداواری کرد که «در هفته‌های آینده پیشرفت های لازم» در این زمینه حاصل شود. وی پیش از آن گفته بود «مردم ایران در انتظار دستاوردهای اقتصادی برجام هستند و هدف ما اینست که بدانیم آیا طرفین [اروپائی] ما می‌توانند چنین تضمین‌هائی اعطاء کنند [یا خیر]؟»

خانم فدریکو موگرینی نیز در پایان نشست مشترک خود با وزرای چهار کشور عضو برجام اعلام کرد «کارشناسان در جهت یافتن ابزارهای لازم برای پایدار نگاه داشتن توافق اتمی تلاش می‌کنند». رئیس دیپلماسی اروپا گفت «ما در جستجوی راه‌حل‌هائی عملی هستیم تا ایران بتواند به فروش نفت و گاز خود ادامه دهد، مبادلات بانکی را دنبال کند، ارتباطات هوائی و دریائی خود را حفظ کند و ما نیز سرمایه گذاری در این کشور را تسهیل کنیم و اعتبارات صادرات را برقرار نگاه داریم».

بگفته ی یک منبع دیپلماتیک در پایتخت بلژیک، هدف از این جستجوها «یافتن راه حل‌هائی برای زنده نگاه داشتن برجام پس ازخروج آمریکا از این توافق و تضمین منافع اقتصادی طرفین متعهد در آنست».
یک مقام عالرتبه ی اتحادیه ی اروپا یادآوری کرد «اگر ایران به تعهدات خود عمل کند، اتحادیه ی اروپا نیز سهم خود را به جا خواهد آورد».

پیش از آغاز این دیدار، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه ی فرانسه، گفت «هدف اینست که امکانات پایداری این توافق را پس از خروج آمریکا بررسی کنیم، بشرط آنکه ایران نیز به تعهدات خود بطور کامل عمل کند». از نظر فرانسه برای نجات برجام باید تا آنجا که ممکن است اثرات مجازات‌های آمریکا را کاهش داد و به این منظور فعالیت شرکت‌های اروپائی، روسی و چینی در ایران را تشویق و تضمین کرد. با این حال، بوریس جانسون، وزیر امور خارجه ی بریتانیا، یادآوری کرد که باید «واقع بین» بود، زیرا بگفته ی او «اصل فراسرزمینی مجازات‌های آمریکا می‌تواند برای بسیاری از شرکت‌ها بازدارنده باشد». هیکو ماس، همتای آلمانی او، نیز با اشاره به همین مجازات‌ها گفت «ما راه‌های دفاع از منافع خود را بررسی می‌کنیم، اما [باید دانست] که این کار آسانی نخواهد بود و این [موضوع] برای ما کاملاً روشن است».

چگونگی حفظ امتیازات اعطاء شده به ایران ناگزیر نیازمند جلوگیری از مجازات شرکت‌های اروپائی فعال در ایران توسط آمریکاست. این کشورها در این زمینه به مذاکره با آمریکا و کسب معافیت از مجازات برای شرکت‌های خود امید بسته‌اند. اروپائیان در همین حال برای بدست آوردن این معافیت‌ها ناگزیر باید رضایت آمریکا را جلب کنند و رضایت آمریکا به کسب محدود ساختن برنامه ی موشکی ایران و پایان دادن به دخالت‌های منطقه‌ای این کشور مشروط شده‌ است.

فدریکو موگرینی شب گذشته گفت «برای اروپائیان روشن است که حفظ برجام امکان گفتگو با ایران در باره ی دیگر موضوعات نظیر برنامه ی موشکی و یا ثبات منطقه‌ای را بیشتر می‌کند». او با این حال تاکید کرد که اروپا «این دو موضوع را بیکدیگر پیوند نمی‌زند و در حال حاضر هدف نجات برجام و کلیه ی اصول و مواد آنست».

نتایج گفتگوهای انجام گرفته در بروکسل، چهارشنبه شب در میهمانی شام سران اتحادیه ی اروپا در صوفیه مورد بحث قرار خواهد گرفت. در همین نشست، ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا، رهیافت‌های ممکن برای حفظ منافع اقتصادی کشورهای اروپائی و راه‌های احتمالی پیشگیری از اِعمال مجازات‌های آمریکا را ارائه خواهد کرد.

هر چند فرانسه از کمیسیون اروپا خواسته است در جهت خنثی کردن «قوانین فراسرزمینی» آمریکا در این زمینه «تدبیرات ملموس» اتحاذ کند، اما به نظر کارشناسان تدوین و اجرای چنین «تدابیری» بسیار دشوار و حتی ناممکن است.
خروج آمریکا از برجام ممکن است به نزدیکی میان روسیه و اروپا در این زمینه منجر شود و کسب امتیاراتی از ایران را تسهیل کند. از همین روست که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ی آمریکا، در روزهای اخیر در دیدار با همتایان اروپائی خود بر «منافع مشترک» میان اروپا و واشینگتن تاکید کرد و خواستار همکاری برای جلوگیری از «فعالیت‌های بی ثبات کننده ی ایران در منطقه» شد.

موگرینی: تلاش می کنیم، اما تضمینی در کار نیست

دویچه وله نیز گزارش کرده است: مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته است که نسبت به آینده برجام خوش‌بین است، اما نمی‌توان ضمانت‌های اقتصادی و حقوقی در این رابطه داد. رایزنی کشورهای اروپایی درباره حفظ مناسبات اقتصادی با ایران در صوفیه ادامه پیدا می‌کند.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجه اتحاد اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران پس مذاکرات روز سه‌شنبه (۱۵ مه) در بروکسل نسبت به امکان حفظ برجام ابراز خوش‌بینی کردند. با این حال فدریکا موگرینی گفته است که اتحادیه اروپا به‌رغم تلاش و خواست جدی برای حفظ برجام، نمی‌تواند ضمانت‌های حقوقی و اقتصادی در این زمینه بدهد.

فدریکا موگرینی با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا در روز گذشته برای بررسی راه‌های نجات برجام پس از خروج آمریکا از آن در بروکسل دیدار و مذاکره کرد. موگرینی گفته است که اتحادیه اروپا به دنبال راه‌هایی است که امکان سرمایه‌گذاری در ایران حفظ شود. در هفته آینده در همین زمینه پیشنهادها و راه‌حل‌هایی داده خواهد شد.
قرار است که گفت‌وگو میان ایران و کشورهایی اروپایی در روزهای آینده در وین ادامه یابد.

به گفته مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا موضوع مذاکرات بر سر ادامه صادارت نفت و امکان مبادلات مالی میان ایران و بانک‌های جهانی است. بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا نیز گفته است که باید از منافع اقتصادی و تجاری با ایران حفاظت شود. سران ۲۸ کشور اتحادیه اروپا در صوفیه مذاکرات پیرامون مناسبات اقتصادی و تجاری با ایران را ادامه خواهند داد.